Perspectief
Architectuur op maat van de kwetsbare mens
archipelago
Case study - Nieuw beveiligd psychiatrisch ziekenhuis in ‘Centre Régional Psychiatrique Les Marronniers’
Een frisse wind – de positieve invloed van landschapsarchitectuur in de geestelijke gezondheidszorg
Het ‘Centre Régional Psychiatrique (CRP) Les Marronniers’ is een psychiatrisch centrum dat zorg biedt aan patiënten van alle leeftijden met psychische problemen. Het Secure Psychiatric Hospital (SPH), ontworpen door archipelago, is een beveiligd deel van het ‘CRP Les Marronniers’ dat zich richt op forensische zorg. Het is geschikt voor re-integratie en bevordert autonomie met respect voor de privacy van de patiënten. Het psychiatrisch centrum ligt aan de rand van de stad Doornik en fungeert als een bufferruimte tussen het actieve stadsleven en het achterliggende landschap. Patiënten leven zo in een kalme omgeving en behouden toch een verbinding hun sociale netwerk, een essentieel aspect voor het rehabilitatieproces.
Nieuw beveiligd psychiatrisch ziekenhuis in ‘Centre Régional Psychiatrique Les Marronniers’
Beschrijving
beveiligde psychiatrische zorginstelling met gemeenschappelijke tuinen en park
Verantwoordelijke
Lorenzo Alfieri
Partners
AADD
-Ingenium
-Lemaire Ingénieurs
-Cenergie
-ATS
-Pigeon Ochej Paysage
Locatie
Doornik, België
Klant
Centre Régional Psychiatrique Les Marronniers
Oppervlakte
28.000 m²
Topografie van de site
De voordelen van buitenlucht voor de geestelijke gezondheid worden steeds meer erkend. In de context van de forensische psychiatrie beperken veiligheidseisen echter de bewegingsvrijheid van patiënten. Voor het beveiligde deel van ‘CRP Les Marronniers’ hebben we daarom een specifieke ontwerpbenadering ontwikkeld waarin de relatie tussen landschap en architectuur, toegang tot de natuur, en een activity-based programmering belangrijke parameters zijn.
De landschapsarchitectuur van de hele site is geïntegreerd in het architectonische concept en maakt slim gebruik van de topografie van het terrein. De beslotenheid van het instituut vervaagt bijgevolg door de plaatsing van grote uitzichten op de omgeving. De buitenruimtes variëren van glooiende tuinen tot patio’s en terrassen, elk zorgvuldig ontworpen om aan verschillende veiligheidseisen te voldoen. Bij de ingang van Les Marronniers verbindt een nieuw publiek plein het instituut met de stad, steeds ter ondersteuning van het rehabilitatieproces.
Interactieve wandelpaden
Wandelpaden sociale interactie aanmoedigen en autonomie van patiënten. Volgens een activity-based ontwerpaanpak wordt de dynamiek van het therapeutische proces fysiek weerspiegeld, van zorgunits op hoger niveau met toegang tot overdekte gemeenschappelijke ruimten en afgesloten patio’s, tot de units op de begane grond met toegang tot tuinen en parklandschappen.
Het doel is om, binnen de grenzen van een veilige perimeter, vrije beweging mogelijk te maken door een reeks van naadloos met elkaar verbonden ruimten. Patiëntenkunnen hier ontspannen en rustig nadenken, volgens hun eigen specifieke therapeutische proces.
Mentale zorg wordt in ‘CRP Les Marronniers’ ondersteund door de omgeving van de patiënten, zowel in de nieuwe faciliteiten als in het grote, omliggende park.
Een grote verscheidenheid aan buitenruimtes
In nauwe samenwerking met de verzorgers van ‘CRP Les Marronniers’ hebben we het programma van de buitenruimtes afgestemd op het genezingsproces. Dankzij een participatieve aanpak van de programmering konden de voorgestelde ruimtes worden vergeleken met de realiteit ter plaatse. We hebben het wedstrijdproject aan al het personeel gepresenteerd en de opeenvolgende werkgroepen en workshops hebben ons in staat gesteld om hun behoeften te identificeren aan de hand van praktische voorbeelden.
Het resultaat is een grote verscheidenheid aan buitenuimtes die patiënten de kans bieden om weer contact te maken met de buitenwereld. Ze zijn georganiseerd op basis van verschillende activiteiten en omvatten open tuinen, moestuinen, patio’s, eetruimtes, sportterreinen en buitentherapie verbonden aan de ergotherapiekamers.
Op deze manier trachten we via architectuur een positieve impact te hebben op zowel de natuurlijke omgeving als het welzijn van de gebruikers. Voor een duurzame geestelijke gezondheidszorg stellen we daarom een holistische ontwerpbenadering voor waarbij landschapsontwerp en een activity-based aanpak samenkomen om het therapeutische proces te ondersteunen en patiënten gaandeweg te rehabiliteren.
Galerij met afbeeldingen
