Perspectief
Environmental psychology meets (interior) architecture
Drawfield / BetaVisuals
Case study - VIVALIA
Een nieuw ziekenhuismodel, flexibel, duurzaam en ‘Covid-proof’
Het nieuwe Regionaal Ziekenhuis Centre-Sud in de Belgische provincie Luxemburg zal 660 bedden hebben. Gelegen aan de autosnelweg E411 tussen het dorp Houdemont en het bos van Anlier, brengt het project de activiteiten van verschillende bestaande ziekenhuissites samen in de vorm van een gemeenschap van gespecialiseerde gebouwen die symbool staan voor een nieuw model, wendbaar en modulair, in staat om zich voortdurend aan te passen en de uitdagingen van een gezondheidscrisis zoals die van COVID-19 het hoofd te bieden. Ook duurzame ontwikkeling en bevordering van biodiversiteit zijn drijfveren van het project wat de kwaliteit van het milieu en het landschap betreft.
Ziekenhuis Centre-Sud (VIVALIA 2025)
Beschrijving
Nieuw ziekenhuis met 660 bedden en plaatsen (uitbreidbaar tot 720 bedden)
Verantwoordelijke
Roland Roquiny
Locatie
Houdemont (Habay)
Klant
Association intercommunale VIVALIA
Oppervlakte
90.000 m²
Genezen te midden van de natuur
Het nieuwe ziekenhuis ligt in de grootste provincie van België, die ook de dunst bevolkte is, en kijkt uit op het dorpje Houdemont langs de autosnelweg E411, aan de zonzijde van de Rulles, het riviertje dat lager gelegen stroomt. Alle kamers hebben uitzicht op het dal, weg van de snelweg. De omringende natuur is volledig geïntegreerd in het genezingsproces, dankzij een boomgaard, weiden met bloemen, plassen waar water wordt opgevangen, therapeutische tuinen en een trimbaan. De natuur heeft ook een plaats gekregen in de patio’s die de gebouwen verfraaien. Daardoor geniet iedereen (patiënt, bezoeker of personeelslid) volop van de lucht en aangenaam daglicht.
In visueel opzicht heeft het ziekenhuis een overwegend horizontale morfologie en ligt het trapsgewijs ingebed in het reliëf. De helling van het terrein wordt gebruikt voor twee toegangsniveaus, duidelijk opgedeeld voor gebruik door het publiek en de ondersteunende diensten. De buitengevels zijn bedekt met een uniek materiaal, een glanzend en helder metaal, aangepast met nuances van textuur en ritme voor elk van de gebouwen. Vanop afstand gaat het geheel perfect op in het landschap en lijkt het erg samenhangend voordat het zijn specifieke karakter onthult naarmate men dichterbij komt.
Een flexibel model dat het milieu respecteert
Het ziekenhuis is verdeeld in vier activiteitencentra die met elkaar verbonden zijn door een centrale galerij. Interventie- en diagnosediensten vormen het technische hart van het ziekenhuis. Ze hebben een rechtstreekse verbinding met enerzijds het ambulante centrum met de dagziekenhuizen (die in volle ontwikkeling zijn) en anderzijds de hospitalisatie- en consultatievleugels. In een afzonderlijk vierde gebouw worden de ondersteunende en logistieke activiteiten ondergebracht. Elk gebouw is ontworpen volgens de specifieke kenmerken van het centrum en is functioneel en technisch autonoom. Het ziekenhuis vormt zo een open structuur die kan evolueren en blijven groeien. In de toekomst kan elk van de centra onafhankelijk uitbreiden.
Op milieugebied wordt alles in het werk gesteld om de ecologische voetafdruk van het project tot een minimum te beperken, zonder dat de levenskwaliteit in het ziekenhuis daaronder lijdt. Door zonnepanelen gekoppeld aan geothermische energie en warmtekrachtkoppeling kan het ziekenhuis zelf instaan voor de energievoorziening en haalt het project zelfs bijna de norm voor passiefgebouwen (BEN-doelstelling). Op de site wordt momenteel aan intensieve teelt gedaan en de biodiversiteit ervan is relatief laag. Het project wil de natuurlijke gebieden rond het gebouw herinrichten om de biodiversiteit te herstellen – hooilanden en moerasland voor wilde dieren – en een korte voedselketen te bevorderen – boomgaarden en groenteteelt voor lokale consumptie. Overal is er natuurlijk licht, het water wordt doordacht beheerd, er worden gezonde materialen gebruikt en de verbinding met de omliggende dorpen komt er via een zachte mobiliteit. Dit alles draagt bij tot een inclusieve en milieuvriendelijke aanpak van het ziekenhuis.
“Op milieugebied wordt alles in het werk gesteld om de ecologische voetafdruk van het project tot een minimum te beperken, zonder dat de levenskwaliteit in het ziekenhuis daaronder lijdt.”
Een nieuw 'Covid-proof' ziekenhuis dat zich aan crisissen kan aanpassen
Door de opkomst van COVID-19 hebben we kunnen aantonen dat de concepten in het nieuwe ziekenhuis bijzonder geschikt zijn om met een gezondheidscrisis om te gaan. De autonome gebouwen, de vele liften, de gescheiden circulatie tussen patiënten en personeel, de organisatie van de diensten in gecompartimenteerde kanalen, de automatisering van de logistiek: het zijn allemaal factoren die de risico’s tot een minimum beperken en een afzondering vergemakkelijken. In het geval van een seizoenspiek of crisis kan de totale opvangcapaciteit van het ziekenhuis worden verhoogd van 660 naar 720 bedden en plaatsen: zonder kamers toe te voegen, hebben we in het ziekenhuis de mogelijkheid geïntegreerd om het aantal bedden op aanvraag op te drijven.
Omdat de levenskwaliteit van patiënten en zorgverleners in het ziekenhuis van cruciaal belang is om de stress te verminderen en om vol te houden tijdens drukke periodes, hebben we onze aandacht hier volledig op toegespitst. Het ontwerp van de ruimtes maakte deel uit van een co-constructie-samenwerking, waarbij alle afdelingen vertegenwoordigd werden in werkgroepen. Het resultaat is een ‘look and feel’-concept, gericht op comfort en een goede leesbaarheid van ruimtes. De eenvoudige openbare weg die alle centra met elkaar verbindt en het contact met de tuinen maken het voor het publiek gemakkelijker om in het ziekenhuis rond te lopen. Lounges en wachtkamers vormen echte zithoeken in de zorgunits en poliklinieken. Het ziekenhuispersoneel beschikt midden in het ziekenhuis over een grote rust- en ontspanningsruimte, het zogenaamde ‘personeelshuis’.
Voorontwerp presentatie
Video - beleving aanpak
Virtuele tour door het ziekenhuis.
Voorontwerp presentatie
Video - programma en functioneel aanpak
Organisatie van diensten en functionele koppelingen.
Galerij met afbeeldingen
Ontdek andere case studies
Case Study - CIO UNILAB
Gericht op de patiënt, verbonden met de natuur
Case Study - BRACOPS